موارد مصرف اکسی کدون
اکسی کودون، یک مشتق فنانترن و یک ضد درد مخدر است .
به صورت خوراکی یا زیر جلدی یا داخل وریدی برای تسکین دردهای متوسط تا شدید مصرف می شود.
مکانیسم اثر اکسی کدون
-آگونیست مخدر ضد درد گیرنده های اپیات؛ با مهار انتقال صعودی سیگنال های درد موجب تغییر ادراک و پاسخ به درد می گردد و تولید بی دردی، سرکوب تنفسی و خواب آلودگی می گردد.
فارماکوکینتیک اکسی کدون
از طریق دستگاه گوارشی جذب می شود. به به طور عمده به نورکسی کدئین و به میزان کمتر به اکسی مورفین متابولیزه می شود و هر دو این متابولیتها گلوکورنیزه شده و با داروی تغییر نکرده در ادرار ترشح می شوند. نیمه عمر دفع آن از خون 2 تا 4 ساعت است و در شیر توزیع می شود.
منع مصرف:
منع مصرف اکسی کدون
سازنده های انگلستان مصرف را در بیماران مبتلا به اختلال متوسط تا شدید کبدی و اختلال شدید کلیوی ممنوع دانسته اند ولی آمریکائی ها مصرف آن را به شرط کاهش دوز مصرف مجاز دانسته اند.
عوارض جانبی اکسی کدون
عوارض شایع (%10<):
سیستم اعصاب مرکزی: خواب آلودگی، سردرد، سرگیجه
پوستی: خارش
گوارشی: تهوع، یبوست، استفراغ
متفرقه: تب
عوارض نسبتا شایع (%10-1):
قلبی عروقی: گرگرفتگی، افزایش فشارخون، افت فشارخون وضعیتی، کاهش اشباع اکسیژن، ادم، تاکی کاردی، نارسایی قلبی، ترومبوز عمقی وریدی، افت فشارخون، تپش قلب، ادم محیطی، ترومبوفلبیت، گشادی عروق
سیستم اعصاب مرکزی: تفکرات نامعقول، افسردگی، دیسفوری، بی خوابی، تحریک پذیری، پرش عضلات، خواب آشفته، اضطراب، لرز، گیجی، سرخوشی، خستگی، هیپوستزی (اختلال حس لامسه)، میگرن، عصبانیت، سندرم ترک، آژیتاسیون، درد، افسردگی، لتارژی، خواب رفتگی اندام، درد حین پروسه، هایپرتونی، درد عصبی، اختلال شخصیت
پوستی: کنده شدن پوست، افزایش تعریق، راش پوستی، حساسیت پوست به نور، کهیر
غدد درون ریز و متابولیسم: کاهش کلر خون، کاهش سدیم خون، کاهش وزن، افزایش قندخون، نقرس
گوارشی: اسهال، خشکی دهان، گاستریت، سکسکه، درد ناحیه فوقانی شکم، درد شکمی، بی اشتهایی، کاهش اشتها، سوء هاضمه، رفلاکس، اختلال در بلع، التهاب لثه، التهاب زبان
ادراری تناسلی: سوزش ادرار، احتباس ادرار، عفونت مجاری ادراری
هماتولوژی و انکولوژی: کاهش هموگلوبین، کاهش تعداد پلاکت، کاهش گلبول های قرمز خون، تب نوتروپنی، نوتروپنی، آنمی، خونریزی، آنمی فقر آهن، لکوپنی
کبدی: افزایش سطح سرمی آلانین آمینوترانسفراز
ازدیاد حساسیت: واکنش ازدیاد حساسیت
عفونی: عفونت هرپس سیمپلکس، عفونت، سپسیس
عصبی، عضلانی و اسکلتی: سستی، درد دست و پا، درد مفاصل، کمردرد، درد عضلات و استخوان ها، درد عضلانی، لرزش، التهاب مفاصل، اسپاسم حنجره، گردن درد، درد استخوان، شکستگی پاتولوژیک
چشمی: تاری دید، تنبلی چشم
تنفسی: سرفه، تنگی نفس، درد دهان و گلو، برونشیت، خون دماغ، علائم شبه آنفلونزا، اسپاسم حنجره، فارنژیت، بیماری ریوی، رینیت، سینوزیت
متفرقه: سروما (تجمع مایع زیر پوست)، صدمات غیرمترقبه
سایر عوارض (درصد نامشخص):
قلبی عروقی: تضعیف گردش خون، شوک
سیستم اعصاب مرکزی: زوال شخصیت
تنفسی: دپرسیون تنفسی
تداخلات دارویی اکسی کدون
مشخصات کلی تداخلات:
- سوبسترای CYP2D6
- سوبسترای CYP3A4
- تشدید اثرات شبه آنتی‌کولینژیک
- تشدید اثرات تضعیف‌کننده CNS
- ایجاد تأخیر در تخلیه معدی
- تشدید اثرات کاهنده فشارخون
- کاهش آستانه تشنج
- آگونیست اوپیوئیدی
- تشدید اثرات سروتونرژیک
تداخلات رده X (پرهیز):
آبامتاپیر، آزلاستین (نازال)، برومپریدول، کانیواپتان، الوکسادولین، فوسیدیک اسید (سیستمیک)، ایدلالیسیب، مهارکننده‌های مونو آمین اکسیداز، اوپیوئیدها (میکس آگونیست/ آنتاگونیست ها)، اورفنادرین، اوکسوممازین، پارالدهید، تالیدومید
کاهش اثرات داروها توسط اوکسی‌کدون:
دیورتیک ها، داروهای معدی- روده‌ای (پروکینتیک)، پگ‌ویزومانت، سینکالید
کاهش اثرات اوکسی‌کدون توسط داروها:
القاکننده‌های متوسط و قوی CYP3A4، دابرافنیب، دفراسیروکس، انزالوتامید، اردافتینیب، ایووسیدنیب، میتوتان، نالمفن، نالتروکسون، اوپیوئیدها (میکس آگونیست/ آنتاگونیست ها)، فنوباربیتال، پریمیدون، ریفامپین، ساریلومب، سیلتوکسیمب، گیاه علف چای، توسیلیزومب
افزایش اثرات داروها توسط اوکسی‌کدون:
آلویموپان، آزلاستین (نازال)، بلونانسرین، دسموپرسین، دیورتیک ها، الوکسادولین، فلونیترازپام، متوتری‌مپرازین، متی‌روسین، مهارکننده‌های مونو آمین اکسیداز، اورفنادرین، پارالدهید، پیریبدیل، پرامی‌پکسول، راموسترون، روپینیرول، روتیگوتین، مهارکننده‌های اختصاصی باز جذب سروتونین، داروهای سروتونرژیک (خطر بالا)، سوورکسانت، تالیدومید، زولپیدم
افزایش اثرات اوکسی‌کدون توسط داروها:
آبامتاپیر، آلیزاپرید، آمفتامین‌ها، داروهای آنتی کولینرژیک، اپرپیتانت، بریمونیدین (موضعی)، بروموپرید، برومپریدول، کانابیدیول، ماری‌جوانا (شاهدانه)، کلرمتیازول، کلرفنسین کاربامات، کلوفازیمین، داروهای تضعیف‌کننده CNS، کانیواپتان، مهارکننده‌های متوسط و قوی CYP3A4، دایمتیندن (موضعی)، درونابینول، دروپریدول، دولیسیب، اردافتینیب، ایدلالیسیب، فوس اپرپیتانت، فوس نتوپیتانت، فوسیدیک اسید (سیستمیک)، گیاه کاوا، لاروترکتینیب، لمبورکسانت، لوفکسیدین، منیزیم سولفات، متوتری‌مپرازین، متوکلوپرامید، میفپریستون، مینوسیکلین (سیستمیک)، نابیلون، نتوپیتانت، اوکسوممازین، پالبوسیکلیب، پرامپانل، فنوباربیتال، پریمیدون، روفینامید، سیمپرویر، سدیم اکسیبات، استریپنتول، سوکسینیل کولین، تتراهیدروکانابینول، تتراهیدروکانابینول و کانابیدیول، وریکونازول
تداخل با غذا:
ذکر نشده است.
مقالات پربازدید:
