ایبوپروفن چیست؟
یک گروه از داروها به نام داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی وجود دارند که دارای اثرات ضد درد و ضد التهاب هستند و فاقد کورتون(کورتیکواستروئید) می باشند. ایبوپروفن به این دسته دارویی تعلق دارد
داروهای تسکین دهنده ی درد ضد التهاب مانند ایبوپروفن به ضد درد های NSAIDs معروف هستند .این دارو در تسکین دردهایی نظیر آرتریت (التهاب مفاصل)،رگ به رگ شدن عضلات یا ضرب دیدگی استخوان،کمردرد، دندان درد،سردردهای میگرنی،دردهای پس از عمل جراحی و دردهای قاعدگی کابرد دارد. به نظر می رسد ایبوپروفن بر روی دردهای مخاطی بهتر از سایر مسکن ها اثرگذار است. مثلا اگر لثه٬ گونه و یا لب به علت ضربه یا بخیه دردناک باشد ایبوپروفن گزینه مناسبی محسوب می شود.
این دارو با کاهش التهاب و تسکین درد به بهبود وضعیت بیمار کمک می کند.
ایبوپروفن همچنین برای کاهش تب در آنفلوانزا و سرماخوردگی ها استفاده می شود.این دارو در بزرگسالان و اطفال بالای ۳ماه قابل استفاده می باشد.
ايبوپروفن با مسدود کردن اثر آنزیم سیکلوکسیژناز،منجر به کاهش ساخت ماده ای شیمیایی به نام پروستاگلاندين در بدن می شود که مسئول ایجاد درد و التهاب در ناحیهی آسیب دیده می باشند.در نتیجه با مهار آنزیم های سیکلواکسیژناز و کاهش تولید پروستاگلاندين، درد و التهاب کاهش می یابد.
- اين دارو بدون نسخه ي پزشك نيز در داروخانه ها بفروش مي رسد. فرم ژلاتینی دارو به علت مایع بودن محتویات آن عوارض گوارشی کمتری دارد.
ایبوپروفن بصورت لیزین نیز در کشور موجود است که برای کاهش عوارض دارو از این ملح استفاده شده است.
در اطفال برای کاهش تب و درد از شربت یا سوسپانسیون ایبوپروفن استفاده می شود. در مقایسه با استامینوفن اثرات ضد و درد و ضد تب ایبوپروفن کمی بیشتر است ولی ایمنی استامینوفن در اطفال بالاتر است بنابراین تشخیص اینکه کدامیک از این دو دارو در اطفال استفاده شود بستگی به تجویز پزشک دارد.
پیش از مصرف ايبوپروفن
-در صورت بارداری و یا شیردهی به پزشک خود اطلاع دهید .
_در صورت سابقه ی آسم، حساسیت، زخم معده یا دوازدهه و بیماری های گوارشی(مانند کرون)، بیماری قلبی یا عروقی، لوپوس، مشکلات کبدی، کلیوی، بیماری پارکینسون، صرع و سایر موارد به پزشک خود اطلاع دهید.
_در صورتی که سابقه ی فشار خون بالا و يا وجود لخته در عروق را دارید، پزشک خود را مطلع نمایید.
-از آنجا که این دارو می تواند در عملکرد داروهای دیگر در بدن اختلال ایجادکند لازم است پیش از شروع مصرف لیستی از کلیه ی داروهای مصرفی خوددر اختیار پزشک یا داروسازتان قرار دهید.
_در صورت سابقه ی حساسیت به داروهای ضد درد (مانند آسپرین ،ايندومتاسين،سلکوکسیب و پوبروفن و...)به پزشک خود اطلاع دهید.
-در صورت سابقه ی قند یا کلسترول خون بالا به پزشک خود اطلاع دهید.
-در افراد بالای ۶۵سال این دارو باید احتیاط بیشتر و تحت نظر پزشک مصرف شود.
-در صورتی كه سيگاری هستيد،به پزشک خود اطلاع دهید.
نحوه ی صحیح مصرف ايبوپروفن
_امروز انواع مختلفی از قرص، کپسول و شربت خوراکی ايبوپروفن ساخته شده ودر بازار دارویی موجود می باشد. در نتیجه برای نصف کردن، حل کردن یا خرد کردن و همچنین نحوه ی مصرف دارو حتما بروشور موجود در جعبه را مطالعه نمایید .
_در صورت مصرف طولانی مدت ،مقدار و تعداد دفعات مصرف در روز را از پزشک خود بپرسید.مقدار مصرف رایج ایندارودرافراد بالای ۱۲سال ۲۰۰-۴۰۰ میلی گرم سه تا چهار نوبت در روز ،در صورت نیازمی باشد.
-مقدار مصرف این دارو در اطفال با توجه به سن آنها محاسبه می گردد.
-در صورتی که از فرم مایع ایبوپروفن استفاده می نمایید ، مقدار مصرف در هر نوبت را دقیقاً طبق تجویز پزشک یا داروساز با پیمانه ، سرنگ یا قطره چکان مخصوص اندازه گیری نمایید .
_بهتر است ایبوپروفن را همراه با یک وعده غذای سبک مصرف نمایید تا عوارض گوارشی ناشی از آن کمتر شود.
-در صورت فراموشی یک نوبت مصرف دارو، از مصرف نوبت فراموش شده صرف نظر نمایید و نوبت بعدی را طبق برنامه مصرف نمایید. به هیچ وجه مقدار دارو در یک نوبت را دوبرابر ننمایید.
توصیه های ایبوپروفن
_ممکن است در ابتدای مصرف پزشک شما جهت کاهش احتمال بروز عوارض گوارشی، ایبوپروفن را با مقدار کم تجویز نماید. با این حال در صورتی که نیاز به مصرف طولانی مدت این دارو دارید، پزشک می تواند همراه آن از دارو های محافظت کننده از معده تجویز نماید تا عوارض کاهش یابد.
_در صورت مصرف طولانی مدت، تحت نظر پزشک خود بمانید تا آزمایشات و معاینات دوره ای لازم، انجام شود.
_در صورتی که مبتلا به آسم می باشید ،ممکن است علائمی مانند خس خس سینه و مشکل تنفسی در شما با مصرف این دارو تشدید شود.در صورت بروز این عوارض، این دارو را قطع نمایید و به پزشک خود مراجعه نمایید.
- در صورتی که قصد عمل جراحی یا درمان دندانپزشکی را دارید به پزشک خود در مورد مصرف این دارو اطلاع دهید.
عوارض شایع ایبوپروفن
_علائم گوارشی مانند سوء هاضمه، سوزش سردل، معده درد و... از علائم شایع داروهای NSAIDs می باشد که برای کاهش آنها مصرف دارو پس از غذا توصیه می شود. در صورت ادامه دار شدن این عوارض با پزشک خود مشورت نمایید.
-جهت بهبود اسهال ناشی از مصرف این دارو، مصرف وعده های غذایی ساده و مایعات به مقدار کافی توصیه می شود.
_احساس تهوع ناشی از این دارو با مصرف وعده های غذایی سبک و پرهیز از غذاهای پرچرب و پرادویه کاهش می یابد.
_ در صورت مشکلات تنفسی و هرگونه علائم حساسیت دارویی (مانند ورم صورت و دهان) به پزشک خود مراجعه نمایید.
_در صورت مشاهده دفع خون یا مدفوع تیره، استفراغ حاوی خون یا شکم درد شدید، مصرف دارو را قطع و به پزشک خود مراجعه نمایید.
موارد مصرف ایبوپروفن
ايبوپروفن در تسكين درد و التهاب روماتيسمي ، انواع آرتريت(شامل آرتريت جوانان) و ديگر اختلالات عضلاني – اسكلتي به كار مي رود. همچنين در دردهاي ملايم تا متوسط نظير قاعدگي دردناك، دردهاي بعد از عمل جراحي، تب و درد در كودكان مصرف مي‌گردد.
فارماکوکینتیک ایبوپروفن
ايبوپروفن پس از مصرف خوراكي سريعا جذب شده وحداكثر غلظت سرمي آن بعد از 2-1 ساعت ايجاد مي‌گردد. 99% دارو به پروتئين‌هاي پلاسما متصل گشته و در كبد متابوليزه مي گردد. نيمه عمر آن 2-8/1ساعت بوده و از راه ادرار دفع مي‌شود.
منع مصرف ایبوپروفن
مصرف این دارو در سه ماهه سوم بارداری اکیدا ممنوع است و جزء داروهای گروه X طبقه بندی می شود و ممکن است منجر به مرگ یا نقص عضو جنین شود.
اين دارو در صورت سابقه وجود آلرژيك شديد از قبيل آنافيلاكسي يا آنژيوادم ناشي از آسپيرين يا ساير داروهاي ضد التهاب غیر استروئیدی يا پوليت بيني همراه با اسپاسم به علت مصرف آسپيرين ، نبايد مصرف شود.
عوارض جانبی ایبوپروفن
خوراکی:
عوارض شایع (%10<):
هماتولوژی و انکولوژی: کاهش هموگلوبین
کبدی: افزایش سطح سرمی آلانین آمینوترانسفراز، افزایش سطح سرمی آسپارتات آمینوترانسفراز
عوارض نسبتا شایع (%10-1):
قلبی عروقی: ادم
سیستم اعصاب مرکزی: سرگیجه، سردرد، عصبانیت
پوستی: راش پوستی، راش ماکوپاپولار، خارش
غدد درون ریز و متابولیسم: احتباس آب
گوارشی: درد اپی گاستر (سر دل)، سوزش سر دل، تهوع، کرامپ شکمی، درد شکمی، احساس بادکنک در معده، یبوست، کاهش اشتها، اسهال، سوء هاضمه، نفخ، تهوع و استفراغ، استفراغ
هماتولوژی و انکولوژی: آنمی، افزایش زمان خونریزی
کبدی: افزایش آنزیم های کبدی
گوشی: وزوز گوش
کلیوی: عملکرد غیرطبیعی کلیوی
سایر عوارض (درصد نامشخص):
قلبی عروقی: افزایش فشارخون، سنکوپ، تاکی کاردی
سیستم اعصاب مرکزی: اضطراب، کسالت، سرگیجه
پوستی: افزایش تعریق، کبودی
غدد درون ریز و متابولیسم: تغییرات وزن
گوارشی: التهاب دوازدهه، التهاب مری، التهاب زبان، استفراغ خونی، خونریزی مقعدی، التهاب دهان
ادراری تناسلی: سوزش ادرار، کم ادراری، پروتئین در ادرار
هماتولوژی و انکولوژی: لکوپنی
عفونی: عفونت، سپسیس
عصبی، عضلانی و اسکلتی: سستی، لرزش
کلیوی: نفریت بینابینی
تنفسی: آسم، تنگی نفس
تداخلات دارویی ایبوپروفن
مشخصات کلی تداخلات:
- مهارکننده OAT1
- مهارکننده OAT3
- نفروپاتی ناشی از داروهای مسکن
- تشدید اثرات ضد پلاکت
- افزایش فراهمی زیستی با هیدروکسی پروپیل بتادکس
- کاهش پرفیوژن یا عملکرد کلیوی
- افزایش خطر خونریزی یا آسیب به مخاط دستگاه گوارش
- تشدید هایپرکالمی
- تشدید اثرات افزاینده فشارخون
- تشدید هیپوناترمی
- کاهش آستانه تشنج
تداخلات رده X (پرهیز):
آسه‌متاسین، آمینولوولینیک اسید (سیستمیک)، دکس ایبوپروفن، دکس کتوپروفن، فلوکتافنین، کتورولاک (سیستمیک و نازال)، ماسیمورلین، میفامورتید، مورنیفلومات، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (اختصاصی COX2)، اوماستاکسین، پلوبیپروفن، فنیل بوتازون، تالنیفلومات، تنوکسیکام، اوروکیناز، زالتوپروفن
کاهش اثرات داروها توسط ایبوپروفن:
آلیسکایرن، بلاک کننده‌های گیرنده آنژیوتانسین II، مهارکننده‌های آنزیم تبدیل‌کننده آنژیوتانسین، بتابلاکرها، اپلرنون، هیدرالازین، ایماتینیب، دیورتیک های لوپ، ماسیمورلین، میفامورتید، دیورتیک های نگه‌دارنده پتاسیم، پروستاگلاندین ها (چشمی)، سالیسیلات ها، مهارکننده‌های اختصاصی باز جذب سروتونین، سینکالید، تیازید و دیورتیک های شبه تیازیدی
کاهش اثرات ایبوپروفن توسط داروها:
عوامل کمپلکس کننده صفراوی، لوماکافتور و ایواکافتور، سالیسیلات ها
افزایش اثرات داروها توسط ایبوپروفن:
مشتقات 5-آمینوسالیسیلیک اسید، داروهای با خاصیت ضد پلاکت، آلیسکایرن، آمینوگلیکوزیدها، آمینولوولینیک اسید (موضعی و سیستمیک)، داروهای ضد انعقاد، آپیکسابان، بمیپارین، مشتقات بیس‌فسفونات ها، سفالوتین، کلاژناز (سیستمیک)، سیکلوسپورین (سیستمیک)، دابیگاتران اتکسیلات، دفراسیروکس، دئوکسی کولیک اسید، دسموپرسین، دکس ایبوپروفن، دی‌کلروفنامید، دیگوکسین، دروسپیرنون، ادوکسابان، انوکساپارین، اپلرنون، هالوپریدول، هپارین، ایبریتومومب تیوکستان، لیتیم، متفورمین، متوترکسات، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (اختصاصی COX2)، اوبینوتوزومب، اوماستاکسین، پمترکسد، پورفیمر، دیورتیک های نگه‌دارنده پتاسیم، پرالاترکسات، کینولون ها، ریواروکسابان، سالیسیلات ها، تاکرولیموس (سیستیمک)، فراورده‌های تنوفوویر، داروهای ترومبولیتیک، تولپریسون، اوروکیناز، ونکومایسین، ورتپورفین، آنتاگونیست های ویتامین کا
افزایش اثرات ایبوپروفن توسط داروها:
آکالابروتینیب، آسه‌متاسین، الکل (اتیل)، بلاک کننده‌های گیرنده آنژیوتانسین II، مهارکننده‌های آنزیم تبدیل‌کننده آنژیوتانسین، کورتیکواستروئیدها (سیستمیک)، سیکلوسپورین (سیستمیک)، داساتینیب، دکس کتوپروفن، دیکلوفناک (سیستمیک)، امولسیون چربی (برپایه روغن ماهی)، فلبیناک، فلوکتافنین، گلوکزآمین، گیاهان (با خاصیت ضد پلاکت و ضد انعقاد)، ایبروتینیب، اینوترسن، کتورولاک (سیستمیک و نازال)، لیماپروست، دیورتیک های لوپ، مورنیفلومات، مولتی ویتامین/ فلوراید (حاوی ویتامین‌های آ، دی، ای)، مولتی ویتامین/ مینرال (حاوی ویتامین‌های آ، دی، ای، کا و فولات و آهن)، مولتی ویتامین/ مینرال (حاوی ویتامین‌های آ و ای، فاقد آهن)، نفتازون، اسیدهای چرب امگا 3، پلوبیپروفن، پنتوسان پلی سولفات سدیم، پنتوکسی فیلین، فنیل بوتازون، پروبنسید، آنالوگ‌های پروستاسیکلین، مهارکننده‌های اختصاصی باز جذب سروتونین، مهارکننده‌های باز جذب نوراپی نفرین/ سروتونین، سدیم فسفات، تالنیفلومات، تنوکسیکام، تیازید و دیورتیک های شبه تیازید، تیپراناویر، تولپریسون، داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای (آمین نوع سوم)، ویتامین ای (سیستمیک)، وریکونازول، زالتوپروفن، زانوبروتینیب
تداخل با غذا:
پیک غلظت پلاسمایی ممکن است در صورت مصرف با غذا کاهش باید.
راهکار: همراه با غذا مصرف شود.
هشدار ها ایبوپروفن
اين دارو در موارد زير بايد با احتياط فراوان مصرف شود:
بيماري التهابي يا اولسراتيو قسمت فوقاني يا تحتاني مجراي گوارش(شامل بيماريCrohn، ديورتيكولين، قرحه گوارشي، كوليت اولسراتيو)، هموفيلي يا ساير اختلالات خوني شامل اختلالات عملكرد انعقادي يا پلاكت‌ها، عيب‌كار كليه ، استوماتيت و همچنين در بيماران سالخورده ( به علت عوارض كبدي و كليوي) و بيماراني كه احتمال بروز خونريزي و زخم گوارشي در آنها زياد مي‌باشد.
توصیه های دارویی ایبوپروفن
. در صورت بروز هرگونه اختلال در بينايي بايد با پزشك مشورت شود. زيرا احتمال بروز تنبلي چشم (آمبليوپاتي) وجود دارد.
2. اين دارو نبايد بيش از مقدار تجويز شده مصرف شود.
3. در صورت مصرف اين دارو در درمان آرتريت ، دوره درمان با اين دارو بايد كامل شود. جهت دستيابي به پاسخ مطلوب ، ممكن است حداقل 2 هفته زمان نیاز داشته باشد.
4. درصورت فراموش شدن يك نوبت مصرف دارو، اگر رژيم درماني بصورت يك يا دو قرص در روز است، به محض به ياد آوردن طي يك يا دو ساعت پس از نوبت فراموش شده، بايد مصرف شود. اگر رژيم درماني بصورت بيش از دو قرص در روز است ، به محض به يادآوردن ،آن نوبت بايد مصرف شده و از دو برابر كردن مقدار مصرف بعدي نيز بايد خودداري شود.
5. به منظور بررسي پيشرفت درمان در طول مصرف دراز مدت ، مراجعه به پزشك ضروري است.
6. در صورت مشاهده علائم شبه آنفولانزا (لرز، تب يا درد عضلاني)قبل يا همزمان با بثورات جلدي، بايد به پزشك مراجعه شود.
7. احتمال بروز حساسيت به نور وجود دارد.
مقالات پر بازدید:
بهترین مرکز مشاوره در اسلامشهر
بهترین دکتر روانشناس در اسلامشهر
مشاور کودک در اسلامشهر
مرکز مشاوره دکتر هاشمی اسلامشهر
